જન્મની વિગત ૧૪ માર્ચ, ૧૮૭૯
ઉલ્મ, જર્મની
મૃત્યુની વિગત ૧૮ એપ્રિલ, ૧૯૫૫
ન્યુ જર્સી, અમેરિકા
વ્યવસાય વૈજ્ઞાનિક
ખિતાબ
Nobel Prize in Physics (1921)
Matteucci Medal (1921)
Copley Medal (1925)
Max Planck Medal (1929)
Time Person of the Century (1999)
હસ્તાક્ષર
આલ્બર્ટ આઈન્સ્ટાઈનજર્મન (German): ˈalbɐt ˈaɪ̯nʃtaɪ̯n;અંગ્રેજી (English):English pronunciation: /ˈælbɝt (-ət) ˈaɪnstaɪn/(14 માર્ચ 1879 તથા - 18 એપ્રિલ 1955) જર્મની (German)માં જન્મેલા પદાર્થ વિજ્ઞાની (theoretical physicist) હતા.તેઓ સાપેક્ષવાદ (theory of relativity)ખાસ કરીને સામૂહિક ઊર્જાની સમાનતા (mass–energy equivalence)ના સિદ્ધાંત માટે જાણીતા છે, જે ઈ=એમસી2ના ગુણાંકમાં વ્યક્ત કરવામાં આવે છે.આઈન્સ્ટાઈનને તેમના પદાર્થ વિજ્ઞાન અને ખાસ કરીને ફોટોઈલેક્ટ્રીક અસર (photoelectric effect)ના કાયદાના સંશોધન માટે 1921માં ફિઝિક્સનું નોબેલ પારિતોષિક (Nobel Prize in Physics)મળ્યું હતું. [૧]
આઈન્સ્ટાઈને ફિઝિક્સ (physics)ના ક્ષેત્રમાં આપેલા અનેક ફાળામાં સાપેક્ષવાદની વિશેષ થીયરી (special theory of relativity)નો સમાવેશ થાય છે, જે યંત્રશાસ્ત્ર (mechanics)ને ઈલેક્ટ્રોમેગ્નેટિઝમ (electromagnetism) સાથે જોડે છે તથા તેમની સાપેક્ષવાદની તેમની સામાન્ય થીયરી (general theory of relativity)નો આશય સાપેક્ષવાદના સિદ્ધાંત (principle of relativity)ને સમાન ન હોય તેવા સિદ્ધાંત સુધી લંબાવવાનો અને ગુરુત્વાકર્ષણ (gravitation)ની નવી થીયરી આપવાનો હતો. તેમની અન્ય નોંધપાત્ર કામગીરીમાં સાપેક્ષવાદી બ્રહ્માંડ (relativistic cosmology), સૂક્ષ્મ પગલાં (capillary action), પ્રકાશનું પરાવર્તન (critical opalescence), આંકડાશાસ્ત્રના મિકેનિક્સ (statistical mechanics)ની સામાન્ય સમસ્યાઓ (classical problems) તથા જથ્થાની થીયરી (quantum theory)માં તેનો અમલ, પરમાણુ (molecule)ની હિલચાલ અંગે બ્રાઉન (Brownian movement) થીયરીની સમજ, પરમાણુનું પરિવર્તન (atomic transition), સંભાવનાઓ (probabilities), એકમાર્ગી ગેસ (monatomic gas)ના જથ્થાની થીયરી, નીચા રેડિયેશન (radiation) સાથે પ્રકાશ (light)માં રહેલી ઉષ્ણતા (thermal)ની માત્રા, ઘટ્ટતા (જેને પગલે ફોટોન (photon) થીયરીનો આધાર રચાયો), સ્ટિમ્યુલેટેડ ઈમિશન (stimulated emission) સહિત વિકિરણની થીયરી, સર્વગ્રાહી ફિલ્ડ થીયરી (unified field theory)નો વિચાર તથા ફિઝિક્સના ભૌમિતિકરણનો સમાવેશ થાય છે.
આઈન્સ્ટાઈને 300 કરતાં વધુ વૈજ્ઞાનિક લેખો (over 300 scientific works) તથા 150 કરતાં વધુ વિજ્ઞાન સિવાયના લેખો પ્રકાશિત કર્યા હતા. [૨][૩]1999માં "ટાઈમ" (Time) સામયિકે તેમને "પર્સન ઑફ ધ સેન્ચ્યુરી (Person of the Century)" જાહેર કર્યા હતા. અત્યંત વિશાળ અર્થ અને સંદર્ભમાં "આઈન્સ્ટાઈન" નામ જીનિયસ (genius)નું સમાનાર્થી થઈ ગયું છે.
No comments:
Post a Comment